In veel oude stammen bestaat een ritueel dat het luisteren heilig maakt: de Talking Stick. Wie de stok heeft, mag spreken.

In veel oude stammen bestaat een ritueel dat het luisteren heilig maakt: de Talking Stick.
Wie de stok vasthoudt, mag spreken.
En wie luistert, luistert écht.
Geen onderbrekingen, geen oordeel, geen haast.

In mijn innerlijke wereld geldt dezelfde wet:
Elke stem heeft het recht om gehoord te worden.

Dat klinkt eenvoudig, maar het vraagt moed.
Want sommige stemmen fluisteren zacht en kwetsbaar.
Andere schreeuwen hard, met woorden die ik liever niet hoor.
En weer andere verstoppen zich achter muren van stilte.

Lange tijd dacht ik dat harmonie betekende:
de lieve stemmen voor laten gaan,
en de lastige stemmen sussen of negeren.
Tot ik ontdekte dat de stemmen die ik niet hoorde, niet verdwenen.
Ze gingen ondergronds.
Ze fluisterden op momenten dat ik het niet kon gebruiken.
Of ze kwamen naar boven als saboteurs, en gebruikten mijn lichaam als instrument.

Een stem die niet gehoord wordt, gaat vechten om gehoord te worden.
Dat geldt in mijzelf, en net zo goed in een team, een gezin, of een land.

Luisteren betekent niet dat ik het eens moet zijn.
Het betekent dat ik de moeite neem om het verhaal, de pijn of het verlangen achter de woorden te zien.
Want achter elke aanval, kritiek of stilte zit altijd iets dat erkend wil worden.

In mijn wereld betekent dat:

  • Ik geef tijd en ruimte aan alle stemmen, ook de schaduwen.
  • Ik vraag: “Wat wil je dat ik weet?”
  • Ik zoek het verlangen achter de emotie.

En dan gebeurt er iets bijzonders:
De boze stem wordt een bewaker.
De bange stem wordt een raadgever.
De stille stem wordt een bron van wijsheid.

Het luisterrecht is geen zwaktebod.
Het is een keuze voor verbinding.
En die verbinding is de basis voor vrijheid, overvloed en vrede —
in mijzelf én met anderen.